Wat is de lactaatdrempel?

De lactaatdrempel, anaerobe drempel, lactate treshold (LT), het omslagpunt, het zijn verschillende benamingen voor hetzelfde principe. Met de lactaat drempel wordt het punt bedoelt waarop bloed lactaatwaarden in een relatieve steady state blijven, voordat deze explosief stijgen. Met andere worden: het is de hoogste snelheid waarop de lactaatproductie en lactaatopruiming in evenwicht zijn.

Lactaatwaarden worden in millimol (mmol) per liter bloed uitgedrukt. Voorheen werd de LT uitgedrukt als een vaste waarde van 4.0 mmol/l. Echter zijn lactaatwaarden op de LT heel individueel bepalend en kunnen variërend zijn tot zo’n 6 mmol/l, tussen de 2 en 8 mmol/l.

De lactaatdrempel kan uitgedrukt worden als een percentage van de VO2max, en is afhankelijk van verschillende factoren die te maken hebben met de productie en opruiming (clearance) van lactaat. De interactie tussen de productie en afvoer van lactaat is wat de hoeveelheid lactaat in het bloed bepaald, en is uiteindelijk bepalend voor hoe hoog de LT is.

Lactaatproductie

Lactaatproductie vindt plaats in de individuele spiervezelcellen doormiddel van
glycolyse. Aan het eind van de glycolyse wordt pyruvaat gevormd. Pyruvaat kan of omgezet worden in lactaat (via het enzym Lactate Dehydrogenize – LDH) of pyruvaat kan doormiddel van het enzym PDH worden omgezet in acetyl-CoA. In het laatste geval word pyruvaat in de mitochondria doormiddel van de Kreb cyclus omgezet in energie. Of pyruvaat wordt omgezet in lactaat of aeroob in Acetyl-CoA is afhankelijk van de concentraties van de enzymen LDH en PDH en de activiteit van de spiercellen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht vindt de omzetting van lactaat ook plaats in het bijzijn van voldoende zuurstof.

Wat is de functie van de lactaatdrempel?

Het meten van de lactaatdrempel heeft drie belangrijke functies:

• Geeft een betrouwbare indicatie van de aërobe trainingsstatus
• Heeft een vorspellende waarde bij duurtrainingen, vaak met meer nauwkeurigheid dan de VO2max
• Aan de hand van de LT kan een effectieve trainingsintensiteit worden vastgesteld, op basis waarvan de aerobe en anaerobe intensiteit onderscheiden kunnen worden

Misvattingen over lactaat

Wat vaak gedacht wordt is dat lactaat vermoeidheid veroorzaakt. Lactaat is een brandstof en kan vermoeidheid in alle waarschijnlijkheid juist uitstellen. Het is de acidosis die een bijdrage levert aan het ontstaan van vermoeidheid. Andere producten zoals waterstof ionen (H⁺ ionen) zijn verantwoordelijk voor een daling in de pH-waarde van het bloed.

 Lactaat is ook niet de oorzaak van het ontstaan van spierpijn. Na beëindiging van een zware inspanning waarbij bloedlactaatwaardes hoog zijn, verdwijnt het lactaat redelijk snel naar normale waardes. En blijft dus niet, uren/dagenlang hoog. De afvoer van lactaat kan al na een uur weer op normale niveaus zijn. Dit proces wordt versneld door aerobe inspanning.